Onvoorstelbaar hoeveel misverstanden er vandaag de dag nog bestaan rond stress. In de volksmond en de populaire pers wordt stress meestal negatief afgeschilderd. Zelfs huisartsen vinden het moeilijk om hun vinger te leggen op het fenomeen dat zo’n veelheid aan vaak vage klachten kan veroorzaken dat stress een soort van passe-partout diagnose geworden is. En dat is jammer. Heel jammer zelfs, want naast een vies beest dat je allerlei klachten bezorgt, is stress in feite een bijzonder positief fenomeen! Sterker nog: zonder stress zou de mens het nooit tot in de 21e eeuw geschopt hebben!
Positief of negatief?
Dat stress heel wat klachten kan veroorzaken, kan niemand ontkennen. Laat ons echter niet veralgemenen en alle vormen van stress over dezelfde kam scheren. Wanneer heb je last van stresskwalen? Als je lijdt onder ongezonde stress. In oorsprong is stress heel gezond: het stresshormoon adrenaline duwt je vooruit en nodigt je uit om boven jezelf uit te stijgen. Over je grenzen gaan doet natuurlijk pijn. Ons lichaam produceert dan ook cortisol, een natuurlijke pijnstiller (naast nog heel wat andere functies). Gezond omgaan met stress begint met bewustzijn en kennis vergaren. Beseffen wat de werkelijke functie van stress is en weten waarom, wanneer en hoe stress transformeert tot ongezonde stress voor jou, is een gouden sleutel.
Coping technieken
Even onder druk staan en dan weer rust inbouwen, boost je gezondheid. Stress wordt dus pas ongezond als je onder langdurige stress komt te staan. Hoe lang het dan precies moet duren? Laat dat nu net heel erg persoonsgebonden zijn: afhankelijk van jouw veerkracht en draagkracht zal je na langere of minder lange tijd stressklachten ontwikkelen. Een cruciale factor hierin is de manier waarop je de ongezonde stress hanteert. Meestal gebeurt dit onbewust. Onderzoek leert ons hoe de onbewuste hanterings- of coping technieken vaak ook eerder ongezond zijn.
Denk bijvoorbeeld aan emotioneel eten: om je stress te vergeten, zoek je afleiding en afhankelijk van je voorkeur zal je zonder nadenken een zak chips opentrekken of een reep chocolade achterover drukken. Niet dat je bepaald honger had of goesting. Heel vaak merk je zelfs niet hoe dat emo-eten eigenlijk smaakt. Het gaat niet om de voeding, het gaat om de afleiding.
Elke onbewuste ongezonde copingstechniek heeft echter ook een bewuste en meer positieve variant. In dat geval beseffen we dat we afleiding nodig hebben om op een gezonde manier met ongezonde stress om te gaan. We grijpen dan ook niet naar een snack, maar kiezen voor een sportactiviteit, bijvoorbeeld, zoeken de kat op of spelen met de hond voor een boost van oxytocine (ook wel gelukshormoon genoemd).
Meer weten?
(Online) training “stress en burn-out voorkomen”.
“Wanneer stress letterlijk adembenemend wordt”
Webinar “Omgaan met stress”
Welzijnsinterventies
Ben jij een ondernemer, HR-professional, preventieadviseur of teamleader? Zorg er dan vooral voor dat je de stressmechanismen begrijpt en herkent. Enkel zo kunnen we onszelf, onze collega’s en onze VIP’s beschermen tegen ongezonde stress. Geen overbodige luxe in deze stressy tijden en burn-outepidemie!