Onze voorbereidingen voor het interview met Matt Phelan voor de Global Online Happiness at Work Summit zorgde voor een nieuwe opflakkering van een bekend thema binnen de Tryangle Tribe. Kan je geluk kopen? Maakt geld écht gelukkiger? Of is het misschien omgekeerd: wie gelukkiger is (en zijn job graag – en dus beter – doet) kan makkelijker meer geld verdienen?
Om deze vraag te beantwoorden kunnen we gelukkig terugvallen op heel wat (inter)nationaal onderzoek:
Kahneman
Belangrijk om weten is dat Kahneman in zijn Hybrid Model of Happiness een onderscheid maakt tussen twee aspecten van iemands persoonlijke (werk)geluk:
– (job)tevredenheid (“evaluated wellbeing”) is een meer rationele beoordeling en verzameling van gedachten die mensen hebben wanneer ze over hun leven gaan nadenken.
– (werk)geluk (“experienced wellbeing”) is een emotioneel gedreven perspectief op iemands dagelijkse ervaringen van blijheid, stress, affectie, angst, fascinatie,…
Daniel Kahneman and Angus Deaton concludeerden in hun onderzoek van 2010 dat een hoog inkomen gelinkt is aan een hogere score qua tevredenheid maar dat er veel andere en sterkere voorspellers zijn voor een hogere geluk score. Uit het onderzoek bleek ook dat de geluksscore wel toeneemt wanneer het loon stijgt, maar er geen verdere verbetering meer te zien is boven een jaarsalaris van 75.000 dollar. Dat onthult dat er meer factoren een rol spelen voor een lange termijn geluksgevoel.
Een te laag inkomen maakt ons logischerwijze dan weer zowel ontevreden als ongelukkig. Met andere woorden, we hebben een bepaalde ondergrens voor een comfortabel en zorgenvrij leven. Daarnaast speelt ook het rechtvaardigheidsprincipe mee: wanneer ons loon bijvoorbeeld veel lager is in vergelijking met andere collega’s of volgens onze capaciteiten, heeft dit natuurlijk een negatieve impact op ons geluksgevoel.
Nationaal Geluksonderzoek
Ook uit het Nationaal Geluksonderzoek van de Universiteit Gent blijkt dat wie meer verdient gelukkiger is, maar dat er een plafond is. 4000-4500 euro netto zou het ideale maandinkomen zijn. Boven dat bedrag word je niet gelukkiger van het geld. Sterker nog, iemand die meer te besteden heeft zou net minder gelukkig zijn. Volgens Professor Lieven Annemans “Ervaren deze mensen meer stress, willen ze voortdurend meer verdienen en zijn hun vriendschapsbanden minder goed. We zien ook dat mensen vaak dure zaken kopen om gebrek aan echt geluk te compenseren, terwijl we weten dat het genot dat we peuren uit materiële rijkdom van korte duur is”.
Geld helpt – tot op zekere hoogte
Loon heeft dus een invloed op ons geluksgevoel maar er is een limiet. Natuurlijk is elk onderzoek en het daaraan gelinkte specifieke bedrag dat we per maand zouden moeten verdienen om gelukkig te zijn een geïsoleerde setting met abstractie van heel wat factoren. De conclusie draait volgens ons niet om het absolute bedrag dat we moeten nastreven, maar wel om het feit dat er altijd persoonlijke verschillen zullen zijn, dat een goed en fair loon zeker een basisvoorwaarde is, en dat er daarnaast meer nodig is voor duurzaam werkgeluk dan enkel onze verloning.
Korte termijn impact
Daarenboven toont onderzoek ook aan dat een loonsverhoging, een bonus en andere extralegale voordelen slechts een tijdelijke impact hebben op de productiviteit en het werkgeluk. De boost die we erdoor voelen neemt na een tijdje immers weer af. Verhalen over de zogenaamde “gouden kooi” of de huidige burn-out epidemie zijn duidelijke getuigen dat zelfs het hoogste loon geen buffer kan (blijven) bieden tegen een giftige bedrijfscultuur, demotiverend of geestdodend werk, een veel te hoge werkdruk of een slechte verstandhouding met de baas of collega’s.
Pandemie inzichten
Dat er meer nodig is voor duurzaam werkgeluk dan enkel het loon, werd ook erg zichtbaar doorheen het afgelopen jaar. Enerzijds had je de niet te onderschatten impact van de sluitingen van bepaalde sectoren, de (economische) werkloosheid en het job verlies. Hier hebben velen zich veerkrachtig en flexibel getoond door een positieve mindset te behouden, te focussen op hun familie en hun gezondheid of door alternatieven en oplossingen te zoeken. Anderzijds had je het fenomeen dat veel werknemers ineens veel meer geld over hadden omdat ze het niet konden uitgeven aan hun gebruikelijke hobby’s of activiteiten. Bij deze mensen sloeg niet zelden de verveling toe of gingen ze nadenken over hoe leuk ze hun job nog wel vonden.
De pandemie toonde het nog maar eens aan: rijkdom en overvloed kan onze geest lamleggen omdat alles zo voor de hand liggend is, dat men het niet (meer) waardeert. Tot we belemmerd worden in de normale gang van zaken. Anderzijds ontstaat net in tijden van uitdagingen soms de mooiste creatieve initiatieven en biedt het ons de ruimte om na te denken over wat er echt belangrijk is.
Lager loon voor een droomjob
Het is al langer bekend dat werknemers een lager loon overwegen om een droomjob te kunnen scoren. Ook in het kader van het hybride werken en de ‘terugkeer’ naar kantoor na maandenlang verplicht telewerk zien we nu een boeiende verschuiving ontstaan rond het belang van tijd- en plaats onafhankelijk werken versus het belang van loon: heel wat werknemers zouden gemiddeld 7% loon willen inleveren om 2 à 3 dagen van thuis te kunnen blijven werken. Just saying…
Onze werkoriëntatie
In het e-book over werkgeluk hadden we het al over het werk van Amy Wrzesniewski. Zij stelt dat onze zogenaamde ‘werkoriëntatie’ bepaalt met welke sleutel we meer werkgeluk kunnen bewerkstelligen. Iemand met een job oriëntatie ziet zijn werk meer als een middel om brood op de plank te verzamelen. In een carrière oriëntatie gaat iemand meer op zoek naar succes en prestige. Met een missie oriëntatie gaat het dan weer vooral om zelfexpressie en persoonlijke voldoening. Ieders eigen invulling vormt eigenlijk een mix in meer of minder mate van deze drie ingrediënten.
Er is natuurlijk geen ‘foute’ oriëntatie, en welke (combinatie) van deze drie types iemands grootste drijfveer vormt, bepaalt waar een werknemer gelukkig van wordt. En dat is dus in ieder geval niet enkel het loon. Dr. Wrzesniewski geeft immers mee dat medewerkers met een missie oriëntatie over het algemeen (werk)gelukkiger zijn en meer geneigd zijn om aan job crafting te doen; het aanpassen van de werkinvulling zodat het aansluit bij eigen sterktes en interesses en op zoek gaan naar betekenisvolle taken en ervaringen tijdens het werk.
Meer weten?
Wil je meer weten over de impact van geld als (werk)geluk driver, dan kan je nog steeds toegang krijgen tot alle content van de Global Online Happiness at Work Summit en – onder andere – het interview met Matt Phelan meepikken. Er zijn ook nog heel wat andere internationale experten aan het woord omtrent 5 andere boeiende werkgeluk thema’s. Je ontdekt er hier meer over.
Je kan je ook laten inspireren rond werkgeluk op de website van de Week van het Werkgeluk.
Wil je in jouw organisatie of team aan de slag rond welzijn en geluk op het werk, kijk dan zeker eens op onze website naar onze diensten en onze thema’s.
