De arbeidsmarkt staat onder druk, hybride samenwerking is de norm en psychologische veiligheid is een steeds belangrijker thema in organisaties. In zo’n klimaat vol verandering en onzekerheid maken empathische leiders het verschil. Niet door harder te sturen, maar door beter te luisteren.
Sterk leiderschap in woelige tijden
Effectieve leiders zijn zelfbewuste leiders, zeker in tijden van crisis. Meer dan ooit is er nood aan reflectie en laat het hoofd van de meeste leidinggevenden daar nu net niet naar staan wanneer je met jouw team in woelig water terecht komt. Op dat punt lopen heel wat leidinggevenden vast.
De kunst is dus stil te staan bij je gedrag en je (voorbeeld)rol als leider in moeilijke tijden. Hoe pak je dat aan?
In tegenstelling tot wat voormalig Nobelprijswinnaar Milton Friedman beweert, draait business altijd om mensen. Jouw mensen op de eerste plaats zetten, leidt altijd tot bijzondere resultaten. Als team bereik je nu eenmaal meer dan op je eentje. En als het op een gemotiveerde groep mensen aankomt, dan overstijg je makkelijk de klassieke 1 + 1 optelsom.
Medewerkers die zich (emotioneel) gesteund voelen, hebben meer draagkracht, blijven langer optimistisch en presteren beter in uitdagende omstandigheden. Bestaat er nog een krachtiger pleidooi voor empathisch leiderschap?
Handvaten voor empathisch leiderschap
Maar hoe zet je empathie als leider concreet om in dagelijks gedrag?
Chief Happiness Griet Deca geeft nog enkele concrete tips voor mens-en toekomstgericht leiderschap met aandacht voor het welzijn en het werkgeluk van je medewerkers:
1. Ga altijd uit van het beste
Wanneer iemands prestaties achterop hinken moet je als leidinggevende soms een moeilijk gesprek aangaan. Jouw benadering van deze conversatie maakt een wereld van verschil. Durf er vanuit te gaan dat je teamleden de allerbeste intenties hebben en ongetwijfeld ook liever goede resultaten neerzetten. Wanneer je als leidinggevende dit gesprek voert vanuit nieuwsgierigheid en binnen een sfeer van vertrouwen, open je een eerlijke en constructieve dialoog om te kunnen begrijpen waar iemand precies mee worstelt.
Merk je toch gedrag op dat je zorgen baart? Stel dan open vragen in plaats van (onbewust) te oordelen. Vermijd aannames en nodig uit tot dialoog. Zo creëer je veiligheid én helderheid.
2. Blijf communiceren
In crisissituaties reageert iedereen anders. De ene versnelt om de stress en zorgen niet te veel te voelen en gaat daardoor minder bedachtzaam reageren. De ander trekt zich terug of probeert door middel van overmatige focus op een afgebakend domein terug grip te krijgen op de zaken.
Door de toename in hybride en remote teamwork, samen met de steeds sneller stijgende werkdruk, komen de meer diepgaande conversaties onder druk te staan en voelt het alsof er geen tijd is om stil te staan en te aligneren.
Blijf aandachtig voor het mentale welzijn en de verbinding van je mensen en blijf manieren zoeken om – liefst één-op-één – contact te blijven houden. Reculer pour mieux avancer. En onthou dat luisteren even belangrijk is als communiceren. Zorg dat medewerkers weten dat hun stem telt, niet enkel in formele vergaderingen, maar ook in kleine, informele interacties.
3. Optimaliseer informele contacten
Informele momenten geven ruimte voor spontaniteit, humor en kwetsbaarheid – drie sleutels voor psychologische veiligheid in teams. Net die connectie staat vandaag onder druk in hybride werkomgevingen, waar sommige collega’s op kantoor werken en anderen thuis of elders inloggen. De toevallige ontmoetingen aan de koffiemachine, de spontane babbel voor of na een meeting zijn minder vanzelfsprekend. Weten we eigenlijk nog hoe het met onze collega’s gaat? En wat met die spontane kennisdeling rond lopende projecten waarover we vroeger tussen deur en printer zo spontaan bijpraatten?
Toch blijft die informele laag cruciaal: voor onderlinge betrokkenheid, kennisdeling én teamcohesie. In plaats van te wachten tot informele interactie ‘vanzelf’ gebeurt, loont het om bewust ruimte te maken voor laagdrempelige, niet-werkgebonden uitwisseling. Denk aan hybride koffiemomenten waarbij zowel on-site als remote collega’s kunnen aansluiten, wandelbelletjes waarin je elkaar opbelt tijdens een frisse neus, of een gedeeld digitaal prikbord waar teamleden foto’s, anekdotes of kleine overwinningen delen.
Ook tijdens formele momenten kan je bewust informele verbinding inbouwen. Start en eindig vergaderingen met een korte check-in of vraag hoe het écht gaat. Zet breakout rooms in voor korte duo-gesprekken of laat eens iemand iets delen over zijn weekend of hobby.
Het lijkt misschien onbenullig of tijdrovend, maar het tegenovergestelde is waar: teams die investeren in informele verbinding bouwen fundamenten van vertrouwen, samenwerking en veerkracht.
4. Durf te kiezen voor authentiek leiderschap
Wat voor leider ben jij? Steek jij je handen uit de mouwen? Werk je vanuit je denken? Of laat je je hart spreken? Durf je de touwtjes uit handen geven wanneer jij misschien niet de best geplaatste bent om een bepaald project in goede banen te leiden? Dat is alvast een staaltje van sterk leiderschap.
Als leider is het immers niet altijd enkel aan jou om met de antwoorden te komen. Niets zo inspirerend als talenten in jouw team in de spotlights zetten. Zo leg jezelf geen onnodige beperkingen op en gebruik je de kracht van teamwork en het (zelf)leiderschap dat iedereen in zich heeft.
Authentiek leiderschap betekent ook het vertrouwen hebben om anderen te laten schitteren. Door eigenaarschap in het team te stimuleren, vergroot je niet alleen de motivatie maar ook de gedeelde verantwoordelijkheid.
Tip 5: Maak ruimte voor emoties (zonder soft te worden)
Empathisch leiderschap betekent niet dat je elk gevoel moet oplossen, maar wel dat je ze erkent. Medewerkers zijn geen machines die op knopjes draaien, het zijn mensen met twijfels, drukte, frustraties, vermoeidheid, maar ook trots, enthousiasme en goesting. Door als leider ruimte te maken voor emoties, toon je niet alleen menselijkheid, je versterkt ook het vertrouwen in jou als veilige aanspreekpersoon.
Ruimte maken betekent luisteren zonder te oordelen, maar ook durven benoemen wat je voelt in de groep. Merk je spanning, vermoeidheid of juist een positieve vibe? Spreek het uit. Een simpele “Ik heb de indruk dat het vandaag wat zwaar voelt in het team, klopt dat?” kan al veel in beweging zetten.
Let wel: empathie betekent niet dat je elk probleem moet overnemen. Het is geen pleidooi voor overbescherming, grenzeloos begrip of een rol gaan invullen die lijkt op een psycholoog of huwelijkstherapeut. Sterk empathisch leiderschap combineert erkenning met duidelijkheid. Je toont dat je beschikbaar bent, maar je blijft helder over verwachtingen en kaders. Emoties mogen er zijn, maar blijven niet onbeheerd op tafel liggen.
Soms is het nodig om iemand zacht maar duidelijk te begeleiden richting de juiste hulpbron: een HR-collega, een vertrouwenspersoon, een externe coach of het welzijnsaanbod van de organisatie. Als leider hoef je niet alles zelf op te lossen – wél is het jouw kracht om te signaleren, te luisteren en het gesprek open te trekken. Dat is geen zwakte, maar net een vorm van professioneel leiderschap die vertrouwen wekt én welzijn structureel verankert.
In een team waar emoties bespreekbaar zijn zonder oordeel of gêne, ontstaan psychologische veiligheid en echte verbinding. En net die veiligheid vormt de voedingsbodem voor vertrouwen, motivatie en duurzame prestaties.
Meer weten?
Wil je concreet aan de slag met futureproof leadership? Dan kan je in één van onze workshops of trainingen ontdekken we hoe je op een gezonde manier kan leidinggeven aan diverse teams. Je krijgt inzichten en het nodige kader om jouw leiderschapsstijl te optimaliseren, praktische tips & tricks om samen met jouw team maximaal te presteren en we hebben het over best & horrible practices uit de praktijk voor waardevolle inspiratie.
Wil je concreet aan de slag met futureproof leadership? Dan kan je in één van onze workshops of trainingen ontdekken we hoe je op een gezonde manier kan leidinggeven aan diverse teams. Je krijgt inzichten en het nodige kader om jouw leiderschapsstijl te optimaliseren, praktische tips & tricks om samen met jouw team maximaal te presteren en we hebben het over best & horrible practices uit de praktijk voor waardevolle inspiratie.Neem ook zeker eens een kijkje naar onze andere training, coaching en consulting activiteiten rond het thema leiderschap.
Over Tryangle
Je komt meer te weten over onze Tryangle piramide en totaalaanbod via deze link.
